Masterplan woon-, werk- en recreatielandschap met veel water en ecologie, publicatie Jaarboek Landschapsarchitectuur en Stedenbouw 2001 / 2003

Groningen Meerstad

Meerstad voorziet in een behoefte
Meerstad is een gebied van 3.500 ha ten oosten van de stad Groningen en is ontstaan vanuit de behoefte aan ruimere mogelijkheden voor wonen, werken en recreëren in de regio Groningen. Veel mensen die in Groningen werken, vinden nu geen geschikte woonruimte in of nabij de stad en trekken naar Noord-Drenthe. Dat gaat ten koste van het kwetsbare Drentse landschap en de kleinschalige dorpen. Omdat de mensen die naar Drenthe trekken vooral kapitaalkrachtige mensen zijn, gaat dit eveneens ten koste van het draagvlak van de stedelijke voorzieningen. Door bij de stad Groningen een nieuw landschap te realiseren met ruimte voor wonen, werken en recreëren, wordt een aantrekkelijk alternatief geboden: Meerstad.

Meerstad wordt gerealiseerd door een publiek-private samenwerking van tien partijen. In 2005 zijn de samenwerkingsovereenkomst, de grondexploitatie en het Masterplan door alle opdrachtgevers ondertekend. Het Masterplan geeft richting aan de twintig jaar durende stapsgewijze transformatie van het huidige agrarische landschap naar een gezond functionerend, multifunctioneel landschap met diverse woongebieden.

Het landschap is de drager
In de huidige situatie is Meerstad een open en weids gebied met een agrarisch karakter en cultuurhistorische bebouwingslinten. In het Masterplan vormen water, natuur en groengebieden een nieuw hoogwaardig landschap met kwaliteiten die elders in de omgeving niet te vinden zijn.

Belangrijk onderdeel van het nieuwe landschap van Meerstad is een groot meer van ongeveer 600 ha met zwemwaterkwaliteit. Het meer is een sterke identiteitsdrager en zorgt voor een uniek, waterrijk landschap waarin gewoond en gerecreëerd kan worden. Het meer vervult een rol voor de stad Groningen en de hele regio en kan in tijden van wateroverlast ook gebruikt worden als noodberging.

Naast de aanleg van een groot meer vormen nieuwe groengebieden – die groene verbindingen met de stad en de grote natuurgebieden vormen – een belangrijk onderdeel van het nieuwe landschap. In Meerstad is globaal 800 ha. groen gepland, waarvan 350 ha. natuur als onderdeel van de Ecologische Hoofdstructuur.

Het meer en de groengebieden vormen samen een blauwgroen raamwerk, dat de basis vormt voor de positionering en het karakter van het wonen, de infrastructuur, het werken en recreëren in Meerstad. Landschap en bebouwing worden als gelijkwaardige grootheden ontwikkeld en komen daardoor beiden volledig tot hun recht. Dat wordt benadrukt door de verhouding tussen water, groen en bebouwing in Meerstad: 1:1:1. In totaal wordt er in Meerstad dus twee keer zoveel landschap als bebouwing ontwikkeld.

Een goede functionele verbinding met stad en regio
Tussen Meerstad en het centrum van Groningen wordt een nieuwe verkeersverbinding gerealiseerd. Een tram, een fietsroute en een goede autoverbinding zorgen voor een directe bereikbaarheid van de stad en het nieuwe woon-, werk- en recreatiegebied van Meerstad.

De eveneens belangrijke verknoping van Meerstad met de regio wordt op hoog schaalniveau gevormd door aansluitingen op de ring van Groningen en op de snelweg. Daarnaast ligt er een groot aantal lokale wegen in Meerstad die Meerstad met de omgeving verbinden. Een netwerk van superfietsroutes zorgt voor de fietsverbindingen in Meerstad en tussen Meerstad en de regio.

Pluriforme suburbane ontwikkeling en stedenbouwkundige identiteiten
Meerstad wordt geen woonwijk maar een pluriform leefgebied waarin gewoond, gewerkt en gerecreëerd kan worden. 10.000 woningen worden in ongeveer 20 verschillende en verspreid liggende buurten ontwikkeld en krijgen ieder een eigen karakter door de specifieke plek in het landschap en door een woningbouwdichtheid passend bij dat landschap. In het nieuwe landschap wordt zo een nieuwe vorm van stad ontwikkeld, die ontspannen en recreatief geaard is. Daarbij spelen flexibiliteit en ontwikkeling in de toekomst een belangrijke rol.

Locatie Groningen
Ontwerpers Remco Rolvink, Hilke Floris, Ronald Bron
Partners KCAP
Opdrachtgever Bureau Meerstad (Grondexploitatiemaatschappij Meerstad (GEMM))
Omvang 3.500 ha. plangebied, 600 ha. water
Jaar van ontwerp 2001 – 2005
Fotografie Koos Boertjens i.o.v. Bureau Meerstad (luchtfoto)