Ontwerp openbare ruimte voor wonen, werken, cultuur en uitgaan, nominaties Arie Kepplerprijs 2011 en Lieven de Keypenning 2011

Haarlem Droste

Herontwikkeling fabrieksterrein Haarlem
In Haarlem wordt de komende jaren een aantal verouderde fabrieksterreinen, langs de rivier het Spaarne, herontwikkeld voor wonen, werken, cultuur en uitgaan. De meest tot de verbeelding sprekende locatie is misschien wel de voormalige chocoladefabriek van Droste. De locatie heeft een fantastische ligging, robuuste industriële monumenten en een rijk verleden.

Openbare ruimte is samenbindende element
Voor het terrein is een stedenbouwkundig plan opgesteld door DKV. Dit plan is gebaseerd op restauratie van de monumentale bebouwing, hergebruik van de latere fabriek en toevoeging van een aantal nieuwbouwblokken. Langs de oever van het Spaarne komt een brede wandelboulevard die eindigt bij een horecagelegenheid in het monument. Haaks op de oeverzone komen een aantal autovrije woonstraten. De bebouwing is uitgewerkt door meerdere architecten. HOSPER is gevraagd de openbare ruimte, het samenbindende element voor het terrein, vorm te geven. Bepalend voor het ontwerp is de ligging langs het Spaarne, het industriële verleden en het autoluwe verkeersregime. De vloer bestaat uit één soort kenmerkende verharding. Gekozen is voor een ruwe en gitzwarte koperslaksplittegel in klein formaat. De stoepzone direct voor de woningen krijgt een afwijkende bestrating van granietkeitjes. Verspreid over het terrein staan frisgroene en fragiele ginkgo’s. Voor het monument staat een groep hemelbomen met zware kronen. De verlichting is zoveel mogelijk aan de gevel of aan spandraden bevestigd. Langs de kade staan oversized masten met schijnwerperarmaturen. Voor de kade zelf is een betonnen deksloof ontworpen met een houten stootranden meerringen, zodat plezierboten kunnen aanleggen. In de brede straat, de scheg, die uitkomt bij het monument is een aantal eenvoudige speeltoestellen gesitueerd op een gietrubberen ondergrond in de vorm van een ‘Droste-flik’. Naast deze knipoog naar het verleden zijn de fabriekspanden uitgekamd op elementen die in het plan terug kunnen komen. Dit heeft geresulteerd in een plan voor de toepassing van erfgoedelementen zoals tegeltableaus, fabrieksmachines en elektrische schakelkasten. 

Locatie Haarlem
Ontwerpers Mark van Rijnberk, Marike Oudijk
Opdrachtgever DMV Vastgoedontwikkeling, IMCA Vastgoed
Omvang 2,2 ha.
Jaar van ontwerp 2002 – 2009
Jaar van uitvoering 2002 – 2009
Fotografie Pieter Kers