Soesterberg Vliegbasis

Ruimtelijk plan transformatie vliegbasis naar recreatiegebied met hoge natuurwaarden

Soesterberg Vliegbasis

Vliegbasis Soesterberg
Op 12 juni 2009 is een groot deel van vliegbasis Soesterberg overgedragen aan de provincie Utrecht. Met het vertrek van Defensie ontstaat de kans om zowel ecologisch als recreatief een brug te slaan tussen de noordelijke en zuidelijke helft van de Heuvelrug. In opdracht van de betrokken partijen heeft HOSPER het ruimtelijk plan gemaakt voor de herinrichting. Het plan is een van de eerste projecten waarin de methodiek voor saldobenadering is toegepast waardoor ontwikkelingen in de ecologische hoofdstructuur mogelijk zijn. Vanuit een ontwerpend perspectief is de saldobenadering een interessant middel gebleken voor integrale planvorming. Met de realisatie van het Nationaal Militair Museum in 2014 is een belangrijke stap gezet in de ontwikkeling van de vliegbasis als landschapspark.

Open ruimte
Het geheim van Soesterberg is de grote open ruimte in een zee van bomen en gebouwen. De ruimte rondom de landingsbanen is het centrale motief voor het ontwerp geweest. De driehoeksvorm refereert aan de vliegheide uit de pionierstijd van de luchtvaart.

De Soesterberg
Aan de noordoostzijde bevindt zich de Soesterberg. Op de helling is een plek gereserveerd voor een informatiecentrum over de Utrechtse heuvelrug. Aan de voet van de berg bevindt zich het nieuwe Nationaal Militair Museum (NMM), een fusie van de militaire musea van Delft en Soesterberg. Vanwege de bundeling van infrastructuur en voorzieningen vormt het museumterrein tevens de hoofdentree voor recreanten. Bezoekers kunnen hier de open ruimte beleven vanaf het museumkwartier, dat aan de voet van de Soestberg een balkon vormt met een prachtig uitzicht.

Recreatieve route
Rondom de open ruimte is een fietsroute aangelegd die interessante plekken met elkaar en met de omgeving verbindt. Langs de route liggen een aantal robuuste shelters die voorheen beschutting boden aan straaljagers, het verborgen landschap met interessante bunkers en installaties en de nieuwe entreegebouwtjes, met uiteenlopende programma’s zoals horeca, uitkijk-platform en vogelkijkhut. Een van de shelters wordt nu gebruikt als schaapskooi.

Nieuwe dorpsrand
Behalve natuur en recreatie voorziet het plan in de ontwikkeling van een nieuwe dorpsrand voor het dorp Soesterberg. De bestaande achterkantsituatie wordt daarmee opgeheven. Bovendien vormt het een impuls voor de transformatie van het aangrenzende bedrijfsterrein.

Locatie Soesterberg
Ontwerpers Mark van der Heide, Peter de Ruyter, Mark Berger, Ronald Bron, Frits van Loon, Marike Oudijk, Remco Rolvink, Jonas Strous, Petrouschka Thumann
Partners Planmaat Arcadis
Opdrachtgever Provincie Utrecht, gemeente Zeist, gemeente Soest
Omvang 440 ha. (60 ha. Museumkwartier)
Jaar van ontwerp 2007 – 2009
Status masterplan is vastgesteld